Vorige week werd het Olympisch vuur ontstoken in Pyeongchang en zijn Olympische Winterspelen van 2018 officieel van start gegaan. Tijd om de geschiedenis in te duiken! Wist jij dat componisten vroeger ook meededen aan de Spelen?
Componeren: een klassiek onderdeel
Een gouden medaille voor componeren, kan dat? Yep! Van 1912 tot en met 1948 waren er bij het onderdeel ‘kunstwedstrijden’ medailles te winnen in vijf verschillende disciplines: architectuur, literatuur, muziek, schilderen en beeldhouwen. Dit was een initiatief van de Franse baron Pierre de Coubertin, oprichter van het Internationaal Olympisch Comité. Het argument: in de klassieke oudheid was muziek ook lange tijd een belangrijk onderdeel van de Spelen. Het idee was dat zowel het lichaam (sport) als de geest (kunst) zich zo optimaal zouden ontwikkelen. De Nederlandse architect Jan Wils won in 1928 een gouden medaille voor zijn ontwerp van het Olympisch Stadion in Amsterdam en Zbigniew Turski sleepte in 1948 de gouden plak binnen voor Polen op het onderdeel ‘componeren voor orkesten’.
Moeten alle musici, kunstenaars en architecten nu snoeihard gaan trainen voor de Spelen van 2020? Niet als ze een Olympische prijs willen winnen. In 1952 werden de kunstdisciplines afgeschaft. De Spelen waren toen namelijk alleen nog toegankelijk voor amateurs. De artiesten werden als profs beschouwd en mochten dus niet meer meedoen. Hierdoor blijft Duitsland het meest succesvolle ‘artistieke’ land op de Spelen, met maar liefst 24 medailles.
Daar zit muziek in!
Met het afschaffen van de kunstdisciplines verdween de klassieke muziek gelukkig niet van de Olympische Spelen. De openingsceremonies zijn hét moment waarop klassieke stukken en composities hun eigen ‘moment of fame’ krijgen. In 1984 werd Rhapsody in blue van de beroemde Amerikaanse componist George Gershwin uitgevoerd tijdens de opening van de Zomerspelen in Atalanta. De Negende symfonie van Beethoven werd in Nagano (1998) op vijf (!) continenten tegelijk uitgevoerd. De Japanse dirigent leidde de verschillende koren in Beijing, Berlijn, Sydney, New York en Kaapstad via een satellietverbinding. Als dat geen topsport is?
Ook tijdens de openingsceremonie van afgelopen vrijdag was er ruimte voor klassiek geluid. Traditiegetrouw wordt zowel bij de opening als de sluiting van de Spelen de Olympische hymne gespeeld. Dit jaar werd het gezongen door de Zuid-Koreaanse operazangeres Sumi Hwang. Maar wel in het Grieks!
Klinkt als muziek in de oren
Wordt er eigenlijk wel klassieke muziek gespeeld tijdens het sporten? Absoluut! Wat dacht je bijvoorbeeld van het kunstschaatsen, waarbij klassieke stukken onmisbaar zijn? Zo won de Oekraïense Oksana Baiul in 1994 een gouden medaille op De Zwaan uit Le Carnaval des Animaux van Saint-Saëns. In datzelfde jaar hielp de Mondscheinsonate van Beethoven Ekaterina Gordeeva en Sergei Grinkov naar het erepodium. In de zomer ondersteunen veel turners, synchroonzwemmers en dressuurruiters hun uitvoering met klassieke muziek. Daarnaast luisteren veel topsporters ernaar ter voorbereiding van hun topprestatie. Carmina Burana wordt bijvoorbeeld vaak gebruikt als motivatie voor een grote wedstrijd. Niet zo verrassend, gezien de epische en heroïsche melodielijn! Uiteraard blijft het altijd gissen welke muziek er uit de oortjes van de sporters komt én of dit bijdraagt aan het winnen van een medaille 😉.
Heb je zelf Olympische ambities en kun je daar wel wat ‘klassieke’ hulp bij gebruiken? Met onze Classical Workout playlist kom je in ieder geval beslagen ten ijs!